مجري: پس براي اينکه من درست متوجه شوم از بيانات شما، آيا منظور اين است که اگر اينها با اين قدم جلو بيايند آن فعاليتهايي که ايران قبلا انجام داده با شفافيت و حاضر شد انجام بدهد و شما فرموديد سال 2003 تا 2005 با توجه به اينکه ايران حق غني سازي اش شناخته شود، ايران حاضر است آن کارها را انجام بدهد؟
روحاني: اول بايد غرب برگردد به سال 2003، بعد آنوقت ما مي توانيم راجع به سال 2003 صحبت کنيم. چون بحث ارجاع پرونده به شوراي امنيت سازمان ملل و بحث تحريم مطرح است، بحث تحريم يک جانبه مطرح است، يعني غرب قدمهاي غيرقانوني زيادي برداشته. اولين سوال اين است که آيا غرب برميگردد به سال 2003؟ من بخواهم به طور خلاصه بگويم اگر غرب به همه حقوق قانوني ايران اذعان کند و آن را بپذيرد، از جمله غني سازي در خاک ايران، به اعتقاد من شفاف سازي در چارچوب مقررات بينالمللي از طرف ايران مشکلي نخواهد بود.
مجري: آقاي رييس جمهور اجازه بدهيد سوال ديگري بپرسم در خصوص اختيارات جنابعالي، آيا اختيارات جنابعالي در خصوص مذاکره در مورد مسايل غير هستهاي هم هست؟ براي مثال، مساله آينده سياسي سوريه. اگر ايران به مذاکرات ژنو 2، به کنفرانس مربوطه دعوت شود، آيا شما اختيار داريد به اين دعوت پاسخ مثبت بدهيد؟ سوال من اين است که آيا رهبر در ايران بايد اول اختيارات را به شما تفويض کند، بعد شما بتوانيد کارها را انجام بدهيد؟
روحاني: رييسجمهور همه اختيارات لازم براي مذاکرات در زمينه منافع ملي و امنيت ملي کشور را دارد. هر گونه همکاري بين المللي که تشخيص دهيم به حل و فصل مساله سوريه و از جمله توقف جنگ داخلي و حاکميت نظر مردم در آينده سوريه، ايران حتما فعال خواهد بود. در هر مذاکراتي از جمله «ژنو 2» اگر بدون پيش شرط باشد، ايران حضور خواهد داشت.
مجري: بگذاريد از شما درخواست کنم از آنجايي که کشور شما هم قرباني استفاده از سلاح شيميايي بوده ايد به اين سوال به واضحترين شکلي که ميتوانيد پاسخ دهيد، گزارش بازرسان سازمان ملل نشان ميدهد از جايي که راکتها شليک شده براي بيشتر ناظرين شکي باقي نگذاشتند که اينها به وسيله دولت سوريه استفاده شده، دولت رييس جمهور بشار اسد. قضاوت شما چيست؟ احساس شما در مورد استفاده از سلاحهاي شيميايي چيست؟
روحاني: ببينيد در مساله سوريه آنچه که الان مسلم است اين است که سلاح شيميايي به کار رفته، آن چيزي که مشخص نيست اين است که چه کسي يا چه گروهي اين سلاح را به کار برده است؟ کاربرد اين سلاح را از طرف هر کسي باشد محکوم مي کنيم چون ما قرباني اين سلاح هستيم و خوشحاليم از اينکه دولت سوريه به کنوانسيون منع سلاح هاي شيميايي CWC پيوست.
سوال: ميخواهم موضوع صحبت را به اين شانس بزرگي که براي کشور شما و کشور من و براي جهان به وجود آمده و من فکر ميکنم يک پيچ تاريخي براي تاريخ جهان معاصر است، معطوف کنم. ميخواهم از شما در مورد پروسه عاديسازي روابط بين دو کشور براساس منافع مشترک و احترام متقابل بپرسم. يک نقطه آغاز ميتواند حضور رسمي ديپلماتيک باشد با سفارتها بتوانند، فعاليت کنند تا تجارت به صورت عادي بتواند شکل بگيرد. آيا اين چيزي است که دوست داريد ببينيد و آيا اجازه انجام اين کار را داريد؟
روحاني: ببينيد اصلِ اينکه بين ايران و ايالات متحده بايد تنشها کاهش يابد از ديد اين دولت کار درست و مثبتي است. ميدانيد که بي اعتمادي هاي بسيار زيادي بين دو دولت وجود دارد، از ديد جمهوري اسلامي ايران و مردم ايران، دولت آمريکا سياست هايش نسبت به کل منطقه ما و از جمله ايران اشتباه بوده است، اما در عين حال ما بايد نگاهمان به آينده باشد. اولين قدم اين است که ما بتوانيم اين اعتماد را از نو بسازيم، من از مجموع پيامها و نامههايي که بين من و آقاي اوباما تبادل شده به اين نقطه نظر رسيدم که ما بايد از يک نقطه آغاز کنيم و من فکر مي کنم نقطه آغاز، موضوع هستهاي ايران است. اگر ما در مذاکراتمان نسبت به بحث هستهاي ايران در يک زمان کوتاه معقول به نتيجه نهايي برسيم، راه براي مذاکره در ساير زمينه ها باز خواهد شد. بنابراين پيشنهادم اين است که دو طرف همه انرژي ديپلماتيک و مذاکراتي شان را براي حل و فصل اين مساله بگذارند. تصميم دولت من اين است که بعد از حل و فصل مساله هستهاي راجع به ساير موضوعاتي که مورد علاقه دو طرف است، گفتگوها را ادامه دهيم.
مجري: در واشنگتن گفته ميشود که شما و دولت شما ميخواهيد سريع حرکت کنيد. همانطوري که همين الان گفتيد. در يک بازه زماني معقول پرونده هستهاي تعيين تکليف شود و من پيشبينيهايي شنيدهام که اين ميتواند چند ماه باشد و ما بايد حتي به آخر سال هم براي دستيابي به اين نتيجه اميدوار باشيم. آيا اين [درست] است؟
روحاني: هر چه زودتر بهتر، هر چه زمان کوتاه تر باشد به نفع دو طرف است، اگر اين زمان سه ماه باشد، اولويت ماست، اگر اين زمان 6 ماه باشد، باز هم خوب است، بحث ماههاست، بحث سالها نيست.
مجري: و فقط آن موقع سوال بازگشايي سفارتها متناسب خواهد بود؟
روحاني: همه چيز بعد از حل مسايل مهم بين دو طرف امکانپذير است، هيچ چيز امکانناپذير نيست. باز هم تکرار مي کنم، آن، بناي اعتماد است که بسيار مهم است.
مجري: اين براي من و ديگران واضح و روشن است. من ميخواهم در مورد موضوعي که در دوره تبليغات شما پيش کشيده شد، بپرسم و آن موضوع امنيتي کردن فضاي سياسي ايران است، من برايم جالب بود که رهبري يک هفته پيش گفت نيازي نيست سپاه پاسداران در مسائل سياسي کار پاسداري انجام دهد. به بيان ديگر بايد مرزهايي باشد. دولت شما چطور ميخواهد کم کند يا جلوگيري کند از امنيتي شدن فضاي سياسي در ايران؟
روحاني: کاملا درست است، يکي از برنامه هاي دولت و قول هاي دولت به مردم اين بوده که فضاي جامعه را کاملا فضاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي کند به جاي امنيتي.
نسبت به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي که شما اشاره کرديد، مي دانيد که اين نهاد، نهاد بسيار مهمي است. سپاه پاسداران همان نهادي است که در جنگ 8 ساله نقش بسيار زيادي براي پيروزي ملت ايران داشت. بحث اصلي اين است که سپاه پاسداران بايد مسايل سياسي را به خوبي بداند و تجزيه و تحليل کند، اما در گروههاي سياسي و در دسته بندي هاي سياسي و تشکل هاي سياسي حضور نداشته باشد. در اين زمينه مقام معظم رهبري نظرشان را بيان کردند و دولت هم همان نظر را دارد.
مجري: رييس جمهور اوباما روشن کرد که اميدوار است با شما دست بدهد و چند کلمه رد و بدل کند که اتفاق نيافتاد. من حس ميکنم که شما فکر ميکنيد هنوز وقت آن نرسيده است. وقتي که وقت آن شده باشد يا اگر شما ديروز او را ديده بوديد چه ميگفتيد؟
روحاني: به هر حال که اين مساله پيش نيامد و اگر پيش آمد، آنوقت حرفهايش هم همان زمان زده خواهد شد. به هر حال اگر به هم مي رسيديم و دست ميداديم، بيشتر از اميدها و آينده صحبت مي کرديم و اينکه ما بايد به منافع دو ملت فکر کنيم و نبايد به گروههاي فشار اجازه داده شود اين روند را تخريب کنند.
دشمن عقل
امام علی علیه السلام :
اَلْهَوى عَدُوُّ الْعَقْلِ؛
هواى نفس، دشمن خرد است.
شرح غرر: ج1، ص68